इलाईची (वेलची)

इलायची किंवा वेलची हा एक लोकप्रिय मसाला आहे जो भारतीय घरांमध्ये सहज सापडतो. त्यात किंचित गोड पण तीव्र चव आहे ज्याचे वर्णन पुदीनासारखे केले जाऊ शकते. इलायची बिया, तेल आणि अर्क यांचा आयुर्वेदात त्यांच्या अनेक आरोग्य फायद्यांसाठी वापर केला जातो (१, २).

वेलचीची इतर नावे (इलेटेरिया वेलची) समाविष्ट करा:

• मराठी मध्ये वेल्ची
• मल्याळममधील इलाथारी
• तामिळमध्ये यलककाई / इलाक्कई
• तेलुगू भाषेत येलाक-कायुलू / इलाक्क्ये
• कन्नडमधील येलाकी

वेलचीमधील सक्रिय सक्रिय घटक म्हणजे अल्फा-टेरपीनिल एसीटेट, लिमोनोनेन, 1,8-सिनेओल, लिनायल एसीटेट आणि लिनालूल. या मसाल्याद्वारे प्रदान केलेल्या अनेक आरोग्य फायद्यांसाठी हे घटक जबाबदार आहेत.

११ आरोग्य फायदे आणि इलाईचे उपयोगः

1. इलाइची मध्ये बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ गुणधर्म आहे जो संक्रमणांवर उपचार करतो

संशोधन अभ्यासाने हे सिद्ध केले आहे की वेलची अर्क आणि तेले अनेक सामान्य जीवाणूंचा सामना करू शकतात [,,,,,,]]. एका अभ्यासानुसार, वेलचीला ई. कोलाई आणि स्टेफिलोकोकस []] विरूद्ध लढा देण्यासाठी अ‍ॅलोपॅथी औषधांपेक्षा जास्त नाही तर प्रभावी असल्याचे आढळले. एलाइचीचा उपयोग बर्‍याच जीवाणूंच्या ताणांवरील उपचारांमध्ये केला जातो ज्यामुळे अन्न विषबाधा, बुरशीजन्य संक्रमण आणि पोटाच्या समस्या उद्भवू शकतात.

२. वेलची रक्तातील ग्लुकोजची पातळी कमी करते

इलाईचीवरील लॅब अभ्यासांमधून असे दिसून आले आहे की हा मसाला रक्तातील ग्लुकोजची पातळी पटकन सामान्य करण्यात मदत करू शकतो []]. हे देखील एक कारण आहे ज्यामध्ये ईलाची मसाला चाई जोडली गेली आहे. वेलची असलेल्या मनुष्यांवरील अभ्यास आणि रक्तातील साखरेवर होणार्‍या दुष्परिणामांबद्दल अधिक चांगल्याप्रकारे परीक्षण करणे आवश्यक आहे.

E. इलाइची रक्तदाब कमी करते

वेलचीमुळे उच्च रक्तदाब असलेल्या मनुष्यांवरील 12 आठवड्यांच्या अभ्यासात रक्तदाब कमी असल्याचे सिद्ध झाले आहे []]. मसाल्यामध्ये उच्च पातळीवर अँटीऑक्सिडेंट असतात ज्याशी जोडलेले असतात कमी रक्तदाब [8, 9]. वेलची देखील ज्ञात लघवीचे प्रमाण वाढवणारा पदार्थ गुणधर्मांमुळे कमी रक्तदाब प्रोत्साहित करते [१०].

Card. वेलची अल्सर आणि इतर पाचक समस्या हाताळते

भारतीय पाककृती त्याच्या पाचक-प्रो-गुणधर्मांकरिता एलाईची वापरते. मळमळ, उलट्या आणि अस्वस्थतेसाठी आयुर्वेदिक उपचारांमध्ये बहुधा वेलचीसह मसाले आणि औषधी वनस्पतींचे मिश्रण असते. एका संशोधनात असे आढळले आहे की १२. body मिलीग्राम प्रति किलो बॉडीवेट घेणे, वेलचीचे अर्क नियमित अँटी-अल्सर औषधांपेक्षा अधिक प्रभावी होते [११].

5. एलाइची वाईट श्वास आणि पोकळी रोखण्यास मदत करते

श्वासाच्या दुर्गंधीवर उपचार करण्यासाठी आयुर्वेदाने इलायचीचा वापर फार पूर्वीपासून केला आहे. काही संस्कृतींमध्ये, श्वासाची दुर्गंधी आणि पोकळी टाळण्यासाठी लोक प्रत्येक जेवणानंतर संपूर्ण वेलचीच्या शेंगा खातात [१]. एका अभ्यासात असे आढळून आले आहे की वेलची अनेक पोकळी निर्माण करणार्‍या जीवाणूंचा सामना करण्यासाठी प्रभावी आहे. वेलचीचे बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारे गुणधर्म देखील लाळेतील जीवाणूंची संख्या 1% पर्यंत कमी करण्यास मदत करतात, एका अभ्यासानुसार [१२].

6. वेलची कॉम्बॅट्स कर्करोग

संशोधनात असे आढळले आहे की वेलचीमध्ये असे घटक आहेत जे कर्करोगाशी लढणार्‍या एंजाइम [13, 14] च्या क्रियाकलापांना चालना देतात. कर्करोगामुळे होणार्‍या संयुगांच्या संपर्कात आलेल्या उंदरांवर केलेल्या अभ्यासानुसार, वेलची खाल्लेल्या उंदरांमध्ये फक्त २ showed% कर्करोग झाला होता. त्यानुसार% ०% कंट्रोल ग्रुप [१ 29] होता.

7. इलाइची ऑक्सिजनची पातळी आणि श्वसन आरोग्य सुधारते

इलाइची आपल्या शरीरातील ऑक्सिजन वाढण्यास मदत करू शकते. हे आपल्या वायुमार्गाला आराम देऊन कार्य करते जे दम्याने पीडित लोकांसाठी उपयुक्त ठरू शकते. वेलचीसह आयुर्वेदिक उपचारांमुळे व्यायामादरम्यान ऑक्सिजनचे सेवन सुधारण्यास मदत होते [१]].

Card. वेलचीमध्ये अँटी-इंफ्लेमेटरी गुणधर्म असतात

वेलची अँटी-इंफ्लेमेटरी घटकांनी भरली जाते, ज्यामुळे शरीराला तीव्र आजारांपासून बचाव करण्यात मदत होते [१,, १,, १]]. अभ्यासाने उच्च चरबी आणि कार्बयुक्त आहार [16] द्वारे झाल्याने जळजळ सोडविण्यासाठी एलाईची दर्शविले आहे.

9. इलाईची वजन कमी करण्यास प्रोत्साहित करते

एलाइची पुरुष आणि स्त्रियांमधील वजन कमी करण्यास मदत करते, विशेषत: वजन कमी आणि लठ्ठपणा असलेल्या पूर्वविकृतीसाठी. Participants० सहभागींच्या एका अभ्यासानुसार वेलची आणि कमरचा घेर यांच्यातील जोडणी आढळली.

10. वेलची यकृताचे रक्षण करते

इलाईची कोलेस्ट्रॉल, ट्रायग्लिसेराइड आणि यकृत एंजाइमची उन्नत पातळी कमी करते. यकृत वाढ [20, 21, 22, 23] प्रतिबंधित करून फॅटी यकृत रोगाचा धोका कमी करण्यास हे मदत करू शकते.

11. एलाइची चिंता टाळण्यास मदत करते

वेलची शक्यतो चिंता आणि इतर मूड डिसऑर्डर असे म्हणतात. हे अँटीऑक्सिडेंट पातळीत सुधारणा करून केले जाते कारण कमी अँटीऑक्सिडंट पातळी चिंता [मूव्ही, २ 24] सारख्या मूड डिसऑर्डरच्या विकासाशी संबंधित असतात.

वेलचीच्या आयुर्वेदिक फायद्यावरील अंतिम शब्दः

इलाईची हा एक अष्टपैलू मसाला आहे जो स्वयंपाक करी आणि स्टू तसेच बेकिंग कुकीज आणि ब्रेडमध्ये वापरला जाऊ शकतो. वेलची पूरक पदार्थ, अर्क आणि आवश्यक तेले आयुर्वेदिक वापरामुळेही एलाइच घेण्याचे बरेच फायदे आहेत.

वेलचीचा वापर आपला रक्तदाब कमी करण्यासाठी, श्वासोच्छ्वास सुधारण्यासाठी आणि इतर बरेच फायदे करू शकता. इलाईची वापर करणारे टेलर-निर्मित आयुर्वेदिक उपचार मिळविण्यासाठी, आमच्या ऑनलाइन डॉक्टरांच्या सल्ल्याशी बोला. डॉ. वैद्य यांची ओळ देखील वेलची वापरते चाकाश टॉफीज रोग प्रतिकारशक्तीसाठी, हफ एन 'कुफ कधा सर्दी आणि खोकला हर्बायसिड कॅप्सूल पाचक आराम, ब्रोंकोहेर्ब कॅप्सूल श्वसन समस्यांसाठी, हर्बो 24 टर्बो कॅप्सूल लैंगिक कामगिरीसाठी.

संदर्भ:

1. कोरीकंथीमठम, वि व प्रसाथ, डी. आणि राव, गोवर्धन. (2001) इलेटेरिया वेलचीचे औषधी गुणधर्म. जे मेड अरोमॅट प्लांट साय. 22/23.
2. "वेलची (एलेटरिया वेलची, मॅटॉन) बियाणे आरोग्यामध्ये." नट आणि बियाणे आरोग्य आणि रोग प्रतिबंधक, जाने. २०११, पृ. २––-१–. www.sज्ञानdirect.com, https://www.researchgate.net/publication/286335251_Cardamom_Elettaria_cardamomum_Linn_Maton_Seeds_in_Health.
3. विजयालक्ष्मी, पी., इत्यादि. "मल्टी-ड्रग रेसिस्टंट कँडिडा अल्बिकन्स विरूद्ध क्लिनिकल कॅन्डिडा आयसोलेट्सच्या विरुलन्स फॅक्टर आणि इलेटरिया वेलचीची अँटी-बायोफिल्म अ‍ॅक्टिव्हिटीचे मूल्यांकन." चालू वैद्यकीय मायकोलॉजी, खंड 2, नाही. 2, जून 2016, पृ. 8-15. पबमेड, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28681014/.
4. अग्निहोत्री, सुप्रिया आणि एस वाकोडे. "अत्यावश्यक तेलाची प्रतिजैविक क्रिया आणि ग्रेटर वेलचीचे फळांचे विविध अर्क." इंडियन जर्नल ऑफ फार्मास्युटिकल सायन्सेस, खंड 72, नाही. 5, सप्टेंबर 2010, पीपी 657-59. पबमेड, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21695005/.
5. कीर्थिरथने, थिलिनी प्यूशानी, इत्यादी. "अंडयातील बलक आणि इतर कच्च्या अंडी उत्पादनांमधील तापमान, पीएच आणि साल्मोनेलाच्या अस्तित्वावर परिणाम करणारे इतर घटकांचा आढावा." रोगजनक (बेसल, स्वित्झर्लंड), खंड 5, नाही. 4, नोव्हेंबर २०१.. पबमेड, https://www.mdpi.com/2076-0817/5/4/63.
6. मुतलू-इंगोक, आयसेगुल, आणि फंडा कार्बनसीओग्लू-गुलर. "वेलची, जिरे, आणि बडीशेप तण आवश्यक तेले: रासायनिक रचना, रोगविरोधी कृती आणि कॅम्पीलोबॅक्टर एसपीपी विरुद्ध कारवाईची यंत्रणा." रेणू (बासेल, स्वित्झर्लंड), खंड 22, नाही. 7, जुलै 2017. पबमेड, https://www.mdpi.com/1420-3049/22/7/1191.
7. रहमान, मो. मिझानूर, वगैरे. "वेलची पावडर पूरक लठ्ठपणा प्रतिबंधित करते, उच्च कार्बोहायड्रेट उच्च चरबीयुक्त आहारात लठ्ठ उंदीरांच्या यकृतमध्ये ग्लूकोज असहिष्णुता, जळजळ आणि ऑक्सिडेटिव्ह ताण सुधारते." लिपिड इन हेल्थ अँड डिसीज, खंड 16, ऑगस्ट. 2017. पबमेड सेंट्रल, https://lipidworld.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12944-017-0539-x.
8. वर्मा, एसके, इत्यादि. "ब्लड प्रेशर लोअरिंग, फायब्रिनोलिसिस वर्धित करणे आणि वेलचीची अँटीऑक्सिडेंट क्रिया (इलेटरिया वेलची)." इंडियन जर्नल ऑफ बायोकेमिस्ट्री अँड बायोफिजिक्स, खंड 46, नाही. 6, डिसें. २०० p, पीपी. –०–-०2009.
9. ऑर्टिज, एमसी, इत्यादी. "अँटीऑक्सीडंट्स ब्लॉक प्रेशर आणि एन्डोटीलीनमध्ये अँजिओटेंसिन II-प्रेरित वाढीस ब्लॉक करतात." हायपरटेन्शन (डल्लास, टेक्स. १ 1979..), खंड. 38, नाही. 3 पं. 2, सप्टेंबर 2001, पृ. 655-59. पबमेड, https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/01.HYP.38.3.655.
10. गिलानी, अन्वरुल हसन, वगैरे. "आतड मोड्यूलेटर, रक्तदाब कमी करणे, लघवीचे प्रमाण वाढवणारी व वेलचीची उपोषण करणारी कामे." जर्नल ऑफ इथनोफार्माकोलॉजी, खंड 115, नाही. 3, फेब्रुवारी. 2008, pp. 463-72. पबमेड, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18037596/.
11. जमाल, ए, वगैरे. “वेलचीचा गॅस्ट्रोप्रोटेक्टिव्ह प्रभाव, इलेटरिया वेलची मॅटॉन. उंदीर मध्ये फळे. ” जर्नल ऑफ इथनोफार्माकोलॉजी, खंड 103, नाही. 2, जाने. 2006, पृ. 149-53. पबमेड, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16298093/.
12. घनवते, निरज आणि ठाकरे, प्रशांत. (2012). तोंडी आणि पर्यावरणविषयक पाठ्यक्रमांवरील बीटल क्विडच्या मालमत्तेची साखळी आणि नैतिक क्रियाकलाप. बायोसायन्स डिस्कवरी. 3
13. किब्लावी, समीर, इत्यादि. "स्विस अल्बिनो माईसमध्ये रासायनिकरित्या प्रेरित त्वचा कार्सिनोजेनेसिसवर वेलची (केलेटेरिया वेलचीम एल.) चे केमोप्रिव्हेंटिव्ह इफेक्ट." औषधी खाद्य जर्नल, खंड 15, नाही. 6, जून 2012, पीपी 576-80. पबमेड, https://www.liebertpub.com/doi/full/10.1089/jmf.2011.0266.
14. दास, इला, वगैरे. "अणु फॅक्टर एरिथ्रॉइड -2-संबंधित फॅक्टर 2 आणि एनएफ-Κ बी सिग्नलिंग मार्ग बदलवून नॉन-मेलानोमा स्किन कॅन्सरविरूद्ध मसाला वेलचीचे अँटिऑक्सिडेटिव्ह इफेक्ट." ब्रिटिश जर्नल ऑफ न्यूट्रिशन, खंड 108, नाही. 6, सप्टेंबर 2012, पीपी. 984-97. पबमेड, https://www.cambridge.org/core/journals/british-journal-of-nutrition/article/antioxidative-effects-of-the-spice-cardamom-against-nonmelanoma-skin-cancer-by-modulating-nuclear-factor-erythroid2related-factor-2-and-nfb-signalling-pathways/DFD8E735BC4A20681C2B30E566E75462.
15. पाटील, श्रीकांत आणि श्रीकुमारन, ई आणि कृष्णा, ए .. (२०११). विद्यार्थ्यांमधील कार्बनम फिटनेस व ऑटोमोनिक फंक्शन्सवरील कार्डाम एरोमॅटेरपीच्या प्रभावीतेचे मूल्यांकन. १ 2011 १. जर्नल ऑफ हेल्थ अँड अलाइड सायन्सेस एन.यू. 1. 2 / s-1-01.
16. लिब्बी, पीटर. "एथेरोस्क्लेरोसिसमध्ये जळजळ." निसर्ग, खंड 420, नाही. 6917, डिसें. 2002, पृ. 868-74. पबमेड, https://www.nature.com/articles/nature01323.
17. क्यूसेन्स, लिसा एम., आणि झेना वर्ब. “दाह आणि कर्करोग.” निसर्ग, खंड 420, नाही. 6917, डिसेंबर. 2002, पृ. 860-67. पबमेड, https://www.nature.com/articles/nature01322.
18. लुमेंग, कॅरी एन., आणि lanलन आर. "लठ्ठपणा आणि चयापचय रोग दरम्यान दाहक दुवे." जर्नल ऑफ क्लिनिकल इन्व्हेस्टिगेशन, खंड 121, नाही. 6, जून 2011, 2111-17. www.jci.org, https://www.jci.org/articles/view/57132.
19. रहमान, मो. मिझानूर, वगैरे. "वेलची पावडर पूरक लठ्ठपणा प्रतिबंधित करते, उच्च कार्बोहायड्रेट उच्च चरबीयुक्त आहारात लठ्ठ उंदीरांच्या यकृतमध्ये ग्लूकोज असहिष्णुता, जळजळ आणि ऑक्सिडेटिव्ह ताण सुधारते." लिपिड इन हेल्थ अँड डिसीज, खंड 16, ऑगस्ट. 2017. पबमेड सेंट्रल, https://lipidworld.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12944-017-0539-x.
20. अबूबाकर, मोहम्मद आणि अबेडलेझम मोहम्मद अबेलेझेम. "उंदीरांमधील जेंटामिझिन प्रेरित यकृताच्या नुकसानाविरूद्ध वेलचीच्या पाण्याच्या अर्काचा हेपेटोप्रोटोक्टिव्ह प्रभाव." इंटरनेशनल जर्नल ऑफ बेसिक अँड अप्लाइड सायन्सेस, वॉल्यूम. 5, नाही. 1, डिसेंबर. 2015, पृष्ठ 1-4. www.sज्ञानpubco.com, https://www.sciencepubco.com/index.php/ijbas/article/view/5435.
21. नितीशा भट, जीएम, वगैरे. "डेबॅमेथासोन-प्रेरित हिपॅटिक स्टीटोसिस, डायस्लीपीडेमिया आणि अल्बिनो रॅट्समध्ये हायपरग्लिसेमियावरील वेलची (एलेटरिया वेलची) ची कार्यक्षमता तुलना प्रगत औषधनिर्माण तंत्रज्ञान व संशोधन जर्नल, खंड 6, नाही. 3, 2015, पृ. 136-40. पबमेड सेंट्रल, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26317079/.
22. धुले, जेएन "उंदीर फेड उच्च चरबीयुक्त आहारातील दालचिनी (दालचिनी वेरम) बार्क आणि ग्रेटर वेलची (अमोम सुबुलाटम) बियाण्याचे अँटी-ऑक्सिडंट इफेक्ट." इंडियन जर्नल ऑफ एक्सपेरिमेंटल बायोलॉजी, खंड 37, नाही. 3, मार्च. 1999, पृ. 238-42.
23. लिम, डोंग-वू, इत्यादी. "अमोम वेलचीम एल. इथिल अ‍ॅसीटेट फ्रॅक्शन कार्बन टेट्राक्लोराईड-प्रेरित यकृत इजापासून उंदीरांमधील अँटीऑक्सिडंट यंत्रणाद्वारे संरक्षण करते." बीएमसी पूरक आणि वैकल्पिक औषध, खंड 16, मे 2016, पी. 155. पबमेड, https://bmccomplementmedtherapies.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12906-016-1121-1.
24. मसूमी-अर्दकानी, यासर, वगैरे. "पोस्ट-ट्रॉमॅटिक स्ट्रेस डिसऑर्डरच्या उंदराच्या मॉडेलमध्ये चिंता-सारख्या वर्तनावर इलेटेरिया वेलची अर्कचा प्रभाव." बायोमेडिसिन आणि फार्माकोथेरपी = बायोमेडिसिन आणि फार्माकोथेरपी, खंड. 87, मार्च. 2017, pp. 489-95. पबमेड, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0753332216315554.
25. गौतम, मेधावी, वगैरे. "सामान्यीकृत चिंता डिसऑर्डर आणि डिप्रेशनमध्ये अँटीऑक्सिडेंट्सची भूमिका." इंडियन जर्नल ऑफ सायकायट्री, खंड 54, नाही. 3, 2012, पृ. 244–47. पबमेड सेंट्रल, https://www.indianjpsychiatry.org/article.asp?issn=0019-5545;year=2012;volume=54;issue=3;spage=244;epage=247;aulast=Gautam.