आयुर्वेदात PCOS उपचार: PCOS साठी सर्वोत्तम औषध कोणते आहे?

आयुर्वेद ही एक समग्र उपचार प्रणाली आहे जी भारतात 3000 वर्षांपूर्वी विकसित झाली होती. पर्यावरणाशी सुसंवाद साधण्यासाठी हे मन, शरीर आणि आत्मा यांचे संतुलन साधण्याचे शास्त्र वापरते. आयुर्वेदातील PCOS उपचार, इतर अनेक आजार आणि विकारांप्रमाणे, परिणाम दर्शविण्यासाठी आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती तसेच आहार आणि जीवनशैलीत बदल करतात.

पीसीओएस म्हणजे काय?

पीसीओएस (पॉलीसिस्टिक अंडाशय सिंड्रोम) एक हार्मोनल डिसऑर्डर आहे जो प्रजनन वयाच्या महिलांवर परिणाम करू शकतो. भारतात पीसीओएसचे निदान पाचपैकी एका महिलेमध्ये होते.

 

या डिसऑर्डरमुळे बर्‍याचदा अंड्रोजन (पुरुष संप्रेरक पातळी) उत्पादन तसेच सामान्य मासिक पाळीपेक्षा क्वचित किंवा जास्त काळ होतो.

पीसीओएसमुळे होणारी असामान्य संप्रेरक पातळी अंडी पेशी सोडण्यासाठी नैसर्गिकरित्या फोलिकल्स वाढण्यास आणि परिपक्व होण्यापासून प्रतिबंधित करते. त्याऐवजी, हे अपरिपक्व फोलिकल्स अंडाशयात जमा होतात, ज्यामुळे अंडाशय नियमितपणे अंडी सोडत नाहीत.

संबंधित पोस्टः पीसीओडी आणि दोष असंतुलन - एक आयुर्वेदिक दृष्टीकोन

पीसीओएससाठी आयुर्वेदिक उपचार म्हणजे काय?

आपण शोधत असल्यास सर्वोत्तम पीसीओएस औषध, तुमचे पर्याय समजून घेण्यासाठी तुम्ही तुमच्या डॉक्टरांशी बोलले पाहिजे. आयुर्वेदमध्ये असे उपचार देखील आहेत जे स्त्रियांना PCOS च्या लक्षणांना सामोरे जाण्यास मदत करून इष्टतम संप्रेरक संतुलन राखण्यास मदत करतात. या आयुर्वेदिक उपचारांसाठी तुम्हाला साइन अप करावे लागेल ऑनलाइन डॉक्टरांचा सल्ला पहिला.

पीसीओएससाठी आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती:

• अश्वगंधा: त्याला असे सुद्धा म्हणतात भारतीय जिनसेंग, अश्वगंधा तणाव आणि कोर्टिसोल (तणाव संप्रेरक) पातळी कमी करून पीसीओएसची लक्षणे कमी करण्यास मदत करू शकतात [1].
• हळद: कर्क्यूमिन असणारा, हा पिवळा मसाला एंटी-इंफ्लेमेटरी गुणधर्मांकरिता सुप्रसिद्ध आहे ज्यामुळे पीसीओएसमध्ये वारंवार वाढलेल्या रक्तातील ग्लुकोजच्या पातळीवर नियंत्रण ठेवता येते. [2].
• दालचिनी: आपल्या कॉफीमध्ये एक परिपूर्ण व्यतिरिक्त, दालचिनी पीसीओएस ग्रस्त व्यक्तींसाठी मासिक पाळी नियमित करण्यास मदत करण्यासाठी देखील सिद्ध होते []].

जेव्हा संप्रेरक पातळी संतुलित करण्याची आणि मासिक पाळीचे नियमन करण्याची वेळ येते तेव्हा वैद्य यांच्या सायकलोहर्ब डॉ मदतीसाठी सिद्ध झालेल्या 100% नैसर्गिक औषधी वनस्पती आहेत.

संबंधित पोस्टः पीसीओडीचे आयुर्वेदिक व्यवस्थापन

पीसीओएससाठी योगाभ्यास करा:

PCOS चे व्यवस्थापन आणि उपचार करण्यात मदत करण्यासाठी आयुर्वेद योगाचा सराव करण्यास सुचवतो. 2012 मध्ये, एका अभ्यासात असे आढळून आले की PCOS असलेल्या किशोरवयीन मुलींनी 12-आठवड्यांच्या योग कार्यक्रमानंतर चिंता लक्षणांमध्ये घट अनुभवली आहे [4].

येथे पीसीओएसला मदत करू शकणारे काही योग पोझेस (आसन) आहेतः

• भारद्वाजाचा पिळ (भारद्वाजना)
• शव पोझ (शवासन)
• मिल मंथन पोझ (चक्की चालनासन)
• रीतीनिंग बटरफ्लाय पोझ (सुप्त बधा कोनासाना)

योगाबरोबरच ध्यान, तसेच श्वासोच्छवासाच्या व्यायामामुळे (प्राणायाम) ताणतणाव दूर करण्यास मदत होते.

पीसीओएससाठी आयुर्वेदिक आहारः

संप्रेरकाच्या पातळीवर अधिक चांगले नियंत्रण ठेवण्यासाठी आयुर्वेदिक डॉक्टर कदाचित तुम्हाला पीसीओएस व्यवस्थापित आणि उपचार करण्यास मदत करणारा आहार योजना देणार आहेत.

पीसीओएससाठी आहाराचा सल्लाः

• अधिक भाज्या, फळे आणि संपूर्ण धान्य खा.
• खोल-तळलेले पदार्थ आणि लाल मांसासारखे कमी संतृप्त चरबी खा.
• आपल्या मीठाचे सेवन कमी करा.
• आपल्या साखरेचे सेवन कमी करा / चवदार पदार्थ तसेच कृत्रिम गोड पदार्थ टाळा.

पीसीओएस आणि वंध्यत्व:

पीसीओएसचे एक प्रमुख लक्षण म्हणजे वंध्यत्व. जेव्हा आपण गर्भधारणेसाठी विलंब अनुभवता तेव्हा असे होते. पीसीओएससह 15 सहभागींसह केलेल्या एका अभ्यासात असे आढळले आहे की वामन कर्म (उपचारात्मक उलट्या) त्यानंतर आयुर्वेदिक सूत्राद्वारे गर्भधारणा होण्याची शक्यता वाढू शकते []].

२०१० च्या दुसर्‍या अभ्यासात असे दिसून आले आहे की पीसीओएसमुळे होणारी वंध्यत्व 2010 महिन्यांच्या कार्यक्रमात शोधा (डिटोक्सिफाइंग), शामना (लक्षणे दूर करणारे) आणि तर्पण (अर्पण) []] नंतर सुधारू शकतो.

पीसीओएसच्या उपचारांसाठी आयुर्वेदिक डॉक्टरांचा सल्ला घ्या:

तुम्हाला PCOS चे निदान झाले असल्यास, आयुर्वेद लक्षणे आणि बरेच काही आराम करण्यास मदत करू शकते. तथापि, आयुर्वेदमध्ये पीसीओएस उपचारांसाठी सर्वोत्तम पर्याय मिळविण्यासाठी, तुम्ही विचार केला पाहिजे आयुर्वेदिक डॉक्टरांचा सल्ला घेत आहे पहिला.

सविस्तर सल्लामसलत डॉक्टरांना आपल्यासाठी सानुकूलित उपचार योजना तयार करण्यात मदत करेल. यात समाविष्ट असावे पीसीओएससाठी आयुर्वेदिक औषधे, पीसीओएस उपचारांना समर्थन देण्यासाठी थेरेपी (योगासारखे), आयुर्वेदिक आहार शिफारसी आणि जीवनशैली बदल.

संदर्भ:

1. चौधरी, ज्ञानराज, वगैरे. अश्वगंधा रूट अर्कद्वारे उपचारांच्या माध्यमातून तीव्र तणावाखाली प्रौढांमधील शारीरिक वजन व्यवस्थापन. " पुरावा-आधारित पूरक आणि वैकल्पिक औषध जर्नल, खंड. 22, नाही. 1, जाने. 2017, pp. 96-106. पबमेड सेंट्रल, https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/2156587216641830.
2. मोहम्मदी, शिमा, वगैरे. "इंसुलिन इंडेक्सवरील कर्क्युमिनचा एंटी-इंफ्लेमेटरी इफेक्ट, इंटरलीयूकिन -6 चे स्तर, सी-रिएक्टिव, आणि पॉलिस्टीक अंडाशय-प्रेरित उंदीरांमधील यकृत हिस्टोलॉजी." सेल जर्नल (याखतेह), खंड १., नाही. 19, 3, पृ. 2017–425.
3. कॉर्ट, डॅनियल एच., आणि रॉजर ए लोबो. "दालचिनी पॉलिसिस्टिक अंडाशय सिंड्रोम असलेल्या महिलांमध्ये मासिक पाळी वाढवण्याचा प्राथमिक पुरावा: एक यादृच्छिक नियंत्रित चाचणी." अमेरिकन जर्नल ऑफ प्रसुतिशास्त्र आणि स्त्रीरोगशास्त्र, खंड 211, नाही. 5, नोव्हेंबर 2014, पी. 487.e1-6. पबमेड, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24813595/.
4. निधी, राम, वगैरे. "पॉलीसिस्टिक डिम्बग्रंथि सिंड्रोम असलेल्या किशोरवयीन मुलींमध्ये चिंताग्रस्त लक्षणांवर होलिस्टिक योग कार्यक्रमाचा प्रभावः एक यादृच्छिक नियंत्रण चाचणी." आंतरराष्ट्रीय जर्नल ऑफ योग, खंड 5, नाही. 2, 2012, pp. 112-17. पबमेड सेंट्रल, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22869994/.
5. भिंगारदिवे, कामिनी बाळासाहेब, वगैरे. "इक्वावाकू बीजा योगासह वामन कर्माची क्लिनिकल कार्यक्षमता, त्यानंतर आर्टवा क्षया डब्ल्यूएस आर टू पॉलिसिस्टिक डिम्बग्रंथि सिंड्रोमच्या व्यवस्थापनात शतपुष्पदी घनवती यांनी पाठपुरावा केला." आयु, खंड 38, नाही. 3–4, 2017, पृ. 127-32. पबमेड सेंट्रल, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30254392/.
6. दयानी सिरिवर्धने, एसए, आणि इतर. "पॉली सिस्टिक ओव्हेरियन सिंड्रोम (पीसीओएस) सह प्रजननक्षमतेवर आयुर्वेद उपचार पद्धतीची क्लिनिकल प्रभावीता." आयु, खंड. 31, क्र. 1, 2010, पृ. 24-27. पबमेड सेंट्रल, https://doi.org/10.4103/0974-8520.68203.